Kesme tahtası çeşitlerini düşündüğümüzde elmalar ve armutlar gibi olduklarını söyleyebiliriz. Kalite ve kullanış açısından hepsi birbirinden farklıdır. Fiyat, daha iyi işçilik veya dayanıklılıkla ilgili pek bir şey söylemez. Tabi bir de tasarım faktörü var. Dayanıklılık mı, yoksa göze hoş görünen bir tasarım mı arıyorsunuz? Veya bu iki özelliğin bir arada olmasını mı istiyorsunuz? Ağaçların hangi yollardan elde edildiği sizi düşündürüyor mu? Kesme tahtasının bıçaklarınızı deforme edeceğinden endişeleniyor musunuz? Bu ürün için mutfakta ne kadar yeriniz var? Tahtayı sürekli tezgah üzerinde mi tutacaksınız, yoksa kaldırması kolay mı olmalı? El yapımı mı olmalı, seri üretimden mi çıkmalı?
Ama bütün bu sorularla boğulmadan önce kesme tahtasının yüzeyini düşünmeliyiz. Gıdayla temasa en uygun yüzey seçenekleri nelerdir?
Kesme Tahtalarında Ağaç Yüzeyler
⦁ End Grain: Ağacın liflerine dik olarak kesilmiş, yaş halkalarını görebildiğiniz yüzedir.
⦁ Edge Grain: Ağacın liflerine paralel yönde alınan kesitte, liflerin sık olduğu, dar yüzeydir.
⦁ Face Grain: Ağacın liflerine paralel yönde alınan kesitte liflerin seyrek olduğu, geniş yüzeydir.
Bunların dışında plastik, bambu veya kompozit yüzeyler de vardır. Ama araştırmalar kanıtlamıştır ki en sağlıklısı ahşap yüzeydir.
Yaş halkalarını kullandığımız yüzey ‘end grain’ veya blok , seyrek çizgilerin olduğu, ağacın yan tarafı ise ‘edge grain’ ya da ‘face grain’ olarak anılır. Ahşap parçaların birleştirilme şekli de tahtanın kullanımına farklılıklar getirir.
‘End Grain’ Kesme Tahtaları
⦁ Yönü dolayısıyla eğilip bükülmeye dayanıklıdır.
⦁ Genelde diğer tahtalara göre daha kalındır.
⦁ Kesme ve doğrama için en ideal yüzeydir.
⦁ Bıçak darbelerine dayanıklıdır; çünkü kesme hareketinden sonra lifler kendiliğinden toparlanır.
⦁ Bıçaklarınıza zararı daha azdır.
⦁ Bıçağı kaydırmayan bir yüzeydir.
⦁ İşçiliği zor olduğu için fiyatı diğer tahtalara nazaran yüksektir.
⦁ Düzenli olarak yağlanmaya ihtiyacı vardır.
‘Edge Grain’ Kesme Tahtaları
⦁ Şeritler halinde birleştirildiği için diğer tahtalara göre incedir.
⦁ Farklı türlerde ahşap parçaların birleştirilmesinden oluşabilir.
⦁ Sunum tahtaları için en ideal yüzeydir.
⦁ Bıçak darbesi aldığında -‘end grain’ tahtaların aksine- yüzeyde gerçek bir kesik oluşur.
⦁ Bıçaklar için serttir.
⦁ Yapımı ‘end grain’ tahtalara göre daha kolay olduğu için fiyatı daha düşüktür.
⦁ Eğilip bükülmeye meyillidir.
⦁ Farklı cins ahşap parçalar kullanıldığında ayrılabilir.
Kesme Tahtası Kullanırken Ahşabın Liflerine Ne Oluyor?
Yukarıdaki resimde, üst sırada gördüğünüz lifler kesilmiş ve bozulmuş. Bu ‘edge grain’ tahtaların yüzeyidir ve bıçağı kısa sürede köreltir. Alt sırada gördüğünüz lifler ise keskin bir bıçakla açılmış; fakat kesilmemiştir. Bu yüzey kendiliğinden eski haline gelir ve bıçağı köreltmez.
Meşe ağacıyla ilgili yazımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://ormandakimarangoz.com/2018/10/30/mese-agaci-ve-ozellikleri/